Nguyến Tất Thành đã ra đi để tìm đường vì giành độc lập dân tộc và tự do cho đồng bào vào năm 1911. Sau bao nhiêu năm bôn ba khắp thế giới, Người đã trở về nước vào năm 1941 để chuẩn bị và lãnh đạo cuộc cách mạng Tháng Tám. Thắng lợi cách mạng Tháng Tám là mốc son chói lọi trong lịch sử ngàn năm của dân tộc Việt Nam. Thắng lợi này gắn liền trực tiếp với tư duy sáng tạo và công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
 |
| Sáng 19/8/1945, hàng chục nghìn người dân đã tập trung tại Quảng trường Nhà hát lớn Hà Nội dự cuộc mittinh lớn chưa từng có của quần chúng cách mạng, hưởng ứng cuộc Tổng khởi nghĩa dành chính quyền (Ảnh: TTXVN) |
Trước tình thế phát xít Đức đánh chiếm Pháp, Người cho rằng: “Pháp mất nước là một cơ hội thuận lợi cho cách mạng Việt Nam… phải tìm mọi cách để tranh thủ thời cơ”. Tháng 2/1941 Người về Cao Bằng, lấy hang Pắc Pó làm trụ sở để chỉ đạo cách mạng. Nhận định tình hình dù phát xít Đức, Ý, Nhật đang mở rộng chiến tranh, chúng đã đánh vào Liên Xô, nhưng nhất định chúng sẽ thất bại và đây là thời cơ lớn đối với cách mạng nước ta. Người triệu tập và chủ trì Hội nghị TW8 (khóa I) của Đảng từ ngày 10 đến 19/5/1941. Hội nghị quyết định tất cả tập trung cho nhiệm vụ giải phóng dân tộc, đặt nhiệm vụ chống đế quốc lên trước, giải phóng dân tộc lên hàng đầu. Đây là chủ trương phản ánh nhãn quan chính trị nhạy bén, tầm nhìn chiến lược bao quát, tư duy lý luận vì độc lập tự do gắn liền với thực tế sinh động. Chính nhờ vậy mà chủ trương đó nhanh chóng đi vào cuộc sống, cháy bùng lên ngọn lửa giải phóng dân tộc, thúc dục toàn dân tộc quyết đứng lên làm cách mạng.
Trong điều kiện Đảng đang hoạt động bí mật, để tập hợp lực lượng làm cách mạng Hồ Chí Minh đã chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh là một sáng tạo đáp ứng yêu cầu lịch sử cần tập hợp và đoàn kết được đông đảo quần chúng thành lực lượng của toàn dân tộc đứng lên giành chính quyền. Có thể nói sự ra đời của mặt trận Việt Minh là yếu tố trực tiếp và quyết định cho sự thắng lợi cách mạng Tháng Tám.
Để làm cơ sở và nòng cốt cho đấu tranh chính trị, Hồ Chí Minh đã quyết định phải xây dựng lực lượng vũ trang. Đầu tiên là thành lập đội vũ trang ở Cao Bằng làm nhiệm vụ bảo vệ căn cứ cách mạng, huấn luyện chính trị và quân sự cho dân quân, du kích địa phương, hậu thuẫn cho các cuộc đấu tranh của quần chúng. Trên cơ sở đó Người quyết định thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân (ngày 22/12/1944). Ngay sau khi thành lập đội đã đánh chiếm và tiêu diệt gọn 2 đồn địch là Phay Khắt và Nà Ngần gây tiếng vang lớn và tạo niềm tin để nhiều địa phương chủ động thành lập các đội vũ trang. Người cùng Trung ương Đảng chủ trương phải nhanh chóng thống nhất các lực lượng vũ trang thành lập Việt Nam giải phóng quân và đặt nhiệm vụ quân sự lên hàng đầu. Cùng với lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang không ngừng trưởng thành đã tạo điều kiện vô cùng quan trọng cho thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám.
Trong điều kiện rất khó khăn, Hồ Chí Minh đã sáng tạo tìm mọi cách để tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế. Người đã trực tiếp gặp Chu Ân Lai đại diện cho Đảng cộng sản Trung Quốc để bàn phối hợp, hoạt động giữa cách mạng hai nước. Cử người đi Diên An mở rộng quan hệ quốc tế, cũng cố đường dây liên lạc với Quốc tế cộng sản. Tháng 2/1942 Người đích thân đi Trung Quốc gặp đại diện Chính phủ Tưởng Giới Thạch với múc đích cải tổ tổ chức “Việt Nam cách mạng đồng minh hội” để lôi kéo những người yêu nước trong tổ chức đó đứng về phía cách mạng. Người cũng đã quyết định gặp đại diện Mỹ ở Côn Minh để bàn phương thức hợp tác Việt - Mỹ. Yêu cầu Mỹ giúp Việt Nam súng đạn, điện đàm, thuốc men, cử chuyên gia để huấn luyện cho lực lượng vũ trang Việt Nam… Những hoạt động quốc tế đa phương và đa dạng của Hồ Chí Minh đã góp phần vào thắng lợi của cách mạng Tháng Tám.
Với tầm cao trí tuệ, với kinh nghiệm hoạt động thiên tài phong phú, Hồ Chí Minh và Đảng ta đã nắm bắt thời cơ, kịp thời đề ra chủ trương và kế hoạch Tổng khởi nghĩa. Tháng 8/1945 phát xít Đức đầu hàng Đồng Minh, ở Đông Dương quân đội Nhật hoảng loạn, phong trào cách mạng cả nước sôi sục, Hồ Chí Minh khẳng định lúc này, thời cơ đã đến, dù hy sinh đến đâu cũng phải giành cho được độc lập dân tộc. Người nói: “Cần tranh thủ từng giây, từng phút, tình hình sẽ biến chuyển nhanh chóng, không thể để lỡ cơ hội”. Người triệu tập Đại hội đại biểu Quốc dân ở Tân Trào và phát động Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước trước khi quân đồng minh kéo vào nước ta. Người gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc đã đến, toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà giải phóng cho ta”. Đáp ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, dưới ngọn cờ của mặt trận Việt Minh triệu người như một đứng lên tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa thành công. Ngay sau thắng lợi cách mạng Tháng Tám, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kịp thời soạn thảo Tuyên ngôn Độc lập và ấn định ngày 02/9/1945 là ngày Chính phủ lâm thời ra mắt quốc dân đồng bào, tuyên bố trước toàn thế giới về sự ra đời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
Với những chủ trương sáng suốt và sự chỉ đạo sát sao, kịp thời một cách toàn diện và chủ động của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cách mạng Tháng Tám là bằng chứng lịch sử để khẳng định vai trò to lớn của Người trong việc nhận định tình hình, tổ chức lực lượng, chuẩn bị các điều kiện, kịp thời nắm bắt thời cơ theo mạch tư duy vì độc lập tự do tiến hành Tổng khởi nghĩa thành công.
TS: Đặng Duy Báu
Ý kiến bạn đọc