Trong các lễ hội, hay dịp sinh hoạt văn nghệ của thôn, của xã, người Lô Lô ở Lũng Cú, huyện Đồng Văn thường biểu diễn điệu múa rất vui nhộn. Để tạo nên điệu múa vui nhộn này, không thể thiếu được cặp trống đồng, một nhạc khí tạo nên âm thanh đặc trưng riêng, mà người Lô Lô đã gìn giữ và sử dụng từ nhiều đời nay.
 |
| Để tạo nên điệu múa vui nhộn, không thể thiếu được cặp trống đồng |
 |
Những âm thanh phát ra từ cặp trống đồng rất rộn ràng, vui nhộn, đó là điệu múa nằm trong nghi thức Lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia năm 2012. Ngày nay, chỉ khi có lễ hội, hay trong làng có người già chết, thì người Lô Lô ở đây mới thực hiện điệu múa này. Ngày trước, khi chưa có cặp trống mới, người trong làng sẽ dùng cặp trống cổ để thực hiện. Giờ cặp trống cổ được cất giữ cẩn thận, và chỉ được đưa ra dùng khi trong làng làm Lễ cúng tổ tiên, hay cúng người già chết.
 |
| Chiếc trống đực hiện được ông Vàng Dỉ Chánh, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn cất giữ tại gia đình |
Ông Vàng Dỉ Chánh, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn cho biết: “Ngày trước gia đình cũng cho dân mượn để múa văn nghệ. Giờ nhà nước đã cho đôi trống mới rồi, thì gia đình không cho mượn đâu. Chỉ dùng khi các cụ chết thì đi múa làm lễ của dân tộc mình thôi. Các bộ xã, thôn đến động viên là phả giữ gìn cho tốt. Không cho mang đi xa sợ mất”.
 |
| Chính giữa mặt trống là hoa văn hình ngôi sao 12 cánh |
Trống đồng Lô Lô thường đi thành cặp, một chiếc đực và một chiếc cái. Hiện nhà ông Vàng Dỉ Chánh cất giữ chiếc trống đực, chiếc trống cái hiện được cất giữ tại một nhà trưởng họ khác. Trống được cấu tạo tang mở, thân eo, chân choãi, có 4 quai bố trí thành 2 cặp đối xứng nhau qua trục thân. Chính giữa mặt trống là hoa văn hình ngôi sao 12 cánh. Hoa văn trên mặt trống đồng có nhiều điểm tương đồng với hoa văn trên bộ trang phục truyền thống của dân tộc này.
 |
| Ông Vàng Dỉ Tình- Bí thư chi bộ thôn Lô Lô Chải, xã Lũng Cú giới thiệu về ý nghĩa, giá trị của trống đồng |
Ông Vàng Dỉ Tình- Bí thư chi bộ thôn Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn cho hay: “Trước đây, mỗi dòng họ thường có một đôi trống đồng, nhưng hiện nay ở thôn Lô Lô Chải, xã Lũng Cú chỉ còn lại một cặp, còn một cặp nữa được lưu giữ ở Bảo tàng tỉnh Hà Giang. Nguyên nhân chủ yếu là bị đánh cắp, hoặc đem bán đi vì đa phần các trống đồng Lô Lô đều là những cổ vật rất giá trị”.
 |
| Quang cảnh thôn Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn |
Chính vì cặp trống là nhạc cụ được người Lô Lô để dùng trong lễ hội, hay nghi thức làm trong các lễ cúng từ hàng nghìn năm nay. Do đó, người Lô Lô ở xã Lũng Cú xem trống đồng như một báu vật thiêng liêng mà cha ông truyền lại. Ngày nay, cặp trống đồng cùng với nghi lễ cúng tổ tiên đã trở thành di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia, hằng năm thu hút hàng nghìn du khách đến tham quan, tìm hiểu nghi lễ truyền thống này.
Hoài Nam- Minh Hiệu
Ý kiến bạn đọc