Tăng cường phòng, chống tội phạm sau giãn cách xã hội

Sau giãn cách xã hội, nhiều địa phương, trong đó có các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Hải Phòng…, đã dỡ bỏ các chốt kiểm soát dịch bệnh, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân phát triển kinh tế, đưa cuộc sống về trạng thái bình thường mới. Tuy nhiên, sau giãn cách xã hội cũng là thời điểm các đối tượng phạm tội, lợi dụng sơ hở của người dân để thực hiện hành vi phạm tội.

Thiếu tướng Hoàng Anh Tuyên, Phó Chánh Văn phòng Bộ Công an. Ảnh: VGP/Giang Oanh

Tội phạm giảm trong 9 tháng nhưng vẫn diễn biến phức tạp

Tại lễ ra quân tấn công trấn áp tội phạm sau khi TPHCM nới lỏng giãn cách xã hội, Thiếu tướng Lê Hồng Nam, Giám đốc Công an TPHCM, cho biết sau quá trình áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp giãn cách xã hội, các loại tội phạm tại TPHCM không thể hoạt động. Từ ngày 16/8 đến ngày 10/10/2021, số vụ phạm tội về trật tự xã hội trên địa bàn TPHCM giảm 313 vụ (tương ứng 51,5%) so với cùng kỳ năm 2020. Tội phạm và vi phạm pháp luật về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu gian lận thương mại giảm sâu với 91,4%.

Tuy nhiên, tội phạm về ma túy vẫn diễn biến phức tạp trên các tuyến, địa bàn trọng điểm trong thời gian thành phố áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội. Đáng chú ý là các đối tượng dùng thủ đoạn lợi dụng việc xuất, nhập khẩu hàng hóa để ngụy trang giấu ma túy trong các kiện hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài về TPHCM rồi tiếp tục vận chuyển đi các nước; đã xuất hiện tình trạng tội phạm ma túy lợi dụng không gian mạng internet để mua bán trái phép chất ma túy...

Thiếu tướng Lê Hồng Nam dự báo, sau khi Thành phố nới lỏng giãn cách, dịch bệnh vẫn còn phức tạp, hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng kéo theo các vấn đề về an sinh xã hội, gây áp lực sẽ gia tăng tội phạm và vi phạm pháp luật. Các băng nhóm tội phạm sẽ gia tăng hoạt động, nhất là trộm cắp, cướp giật tài sản, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, buôn bán và vận chuyển ma túy trái phép; cho vay lãi nặng, tín dụng đen...

Tại hội nghị giao ban công tác Công an Hà Nội tháng 8 triển khai chương trình công tác tháng 9/2021 vừa qua, Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an TP. Hà Nội cho biết, trong tháng 8, tại Hà Nội xảy ra 242 vụ phạm tội về trật tự xã hội (giảm 50 vụ =17,1% so với tháng 7). Điều tra, khám phá 218 vụ, 469 đối tượng (đạt tỷ lệ 90%). Kiềm chế, không để xảy ra phạm tội liên quan “tín dụng đen”. Triệt phá 38 băng nhóm tội phạm hình sự, bắt 134 đối tượng; 40 ổ nhóm cờ bạc, mại dâm. Các Tổ công tác 142 phát hiện 3 vụ  phạm pháp hình sự tại các địa bàn công cộng, giảm 6 vụ = 66,6% so với tháng 7/2021.

Giám đốc Nguyễn Hải Trung yêu cầu, sau khi Hà Nội gỡ bỏ giãn cách các vùng trên toàn thành phố, Phòng Cảnh sát hình sự Công an Thành phố cũng như đơn vị công an các quận, huyện, thị xã tập trung đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm, nhất là một số loại tội phạm như: Cướp giật tài sản; lừa đảo, trộm cắp tại các trường học, cơ quan, doanh nghiệp…; tội phạm ma túy xảy ra tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện, các khu chung cư; tội phạm trên không gian mạng; tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”; chống người thi hành công vụ; tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, lợi dụng khan hiếm hàng hóa để đầu cơ, trục lợi...

Theo Báo cáo của Bộ Công an, trong 9 tháng đầu năm 2021, toàn quốc đã xảy ra 31.452 vụ phạm tội về trật tự xã hội, giảm 10,69% so với cùng kỳ năm 2020...  Lực lượng công an toàn quốc đã điều tra, làm rõ 26.587 vụ phạm tội về trật tự xã hội, bắt 56.382 đối tượng, triệt phá 1.225 băng, nhóm tội phạm; điều tra, xử lý 290 vụ buôn lậu, 1.583 vụ sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm, hàng giả...

Đồng thời đã phát hiện 21.753 vụ, 31.209 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 517,57 kg heroin, 2.212,24 kg và 1.750.311 viên ma túy tổng hợp, 964,48 kg cần sa…; phát hiện, bắt 1.919 vụ, 3.301 đối tượng vi phạm pháp luật liên quan đến vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, thu giữ 1.088 khẩu súng các loại, 644.480 viên đạn, 1.367 kg thuốc nổ; vận động nhân dân giao nộp và thu hồi 11.999 khẩu súng các loại, 319.951 viên đạn, 1.911 lựu đạn, bom, mìn, đầu đạn.

4 biện pháp phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm sau giãn cách xã hội

Trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ, Thiếu tướng Hoàng Anh Tuyên, Phó Chánh Văn phòng Bộ Công an, cho biết ngay từ khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát ở nước ta, Bộ Công an đã chủ động nhận diện, đánh giá, dự báo tình hình, diễn biến tội phạm để triển khai đồng bộ nhiều chủ trương, giải pháp nhằm phòng ngừa, đấu tranh.

Bộ Công an dự báo tình trạng tội phạm sẽ gia tăng sau thời gian nhiều địa phương gỡ bỏ giãn cách, xuất phát từ 6 nguyên nhân. Thứ nhất là do những dồn nén do tác động của việc giãn cách xã hội lâu ngày cùng với những thiếu sót trong thực hiện chủ trương, chính sách có thể xảy ra nhiều hơn các vụ chống đối, chống người thi hành công vụ, gây rối trật tự công cộng. Thứ hai, nhóm tội phạm chiếm đoạt tài sản, hoạt động “tín dụng đen”, tội phạm do mâu thuẫn xã hội vẫn chiếm tỷ lệ chủ yếu, đặc biệt là sau khi nới lỏng giãn cách thì các đối tượng này sẽ hoạt động mạnh nhằm “bù đắp” lại các lợi ích, thu nhập phục vụ nhu cầu cá nhân.

Thứ ba, nhóm tội phạm lợi dụng chính sách phòng, chống dịch COVID-19 để trục lợi, nhóm lợi dụng các chính sách phục hồi, phát triển kinh tế, an sinh xã hội sau đại dịch để phạm tội về kinh tế, tham nhũng. Bên cạnh đó cũng nảy sinh tội phạm lừa đảo, chiếm dụng vốn, các hình thức thông đồng, móc ngoặc để “đáo nợ” ngân hàng, gây nguy cơ thất thoát tài sản; tái diễn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả.

Thứ tư, một số vấn đề bức xúc về môi trường sẽ tiếp tục diễn ra gay gắt hơn do doanh nghiệp khó khăn nên sẽ cắt giảm các chi phí về bảo vệ môi trường; giải quyết vấn đề môi trường sau dịch bệnh, khai thác tài nguyên cho các công trình xây dựng, khai thác cát, tập kết bến bãi, kinh doanh khoáng sản sau giãn cách, an toàn thực phẩm dịp tết Nguyên đán và đầu xuân.

Thứ năm, tội phạm ma túy trong khi thực hiện giãn cách xã hội vẫn tiếp tục hoạt động mạnh, nguy cơ gia tăng sau đại dịch là rất lớn do hiện nay “nguồn cung” bên ngoài dư thừa, tội phạm ma túy bên kia biên giới luôn sẵn sàng vận chuyển vào nội địa khi có điều kiện, làm gia tăng sử dụng ma túy trái phép trong nước.

Thứ sáu là các vi phạm trên không gian mạng và tội phạm sử dụng công nghệ cao đã, đang và tiếp tục là những thách thức lớn trong bối cảnh cách mạng 4.0 và đại dịch COVID-19.

Trước tình hình trên, Thiếu tướng Hoàng Anh Tuyên cho biết, Bộ Công an đã chủ động triển khai đồng bộ, quyết liệt 4 biện pháp phòng ngừa, đấu tranh. Cụ thể là tham mưu Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành Kết luận số 13-KL/TW ngày 16/8/2021 tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TW ngày 22/10/2010 của Bộ Chính trị khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới; tham mưu Quốc hội ban hành Luật Phòng, chống ma túy, đề xuất sửa đổi Bộ luật Tố tụng hình sự; tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các Chương trình phòng, chống tội phạm… nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia phòng, chống tội phạm.

Bên cạnh đó, kịp thời chỉ đạo tháo gỡ khó khăn về mặt pháp luật để phòng ngừa, đấu tranh, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm liên quan phòng, chống dịch COVID-19. Trong đó tập trung triển khai Công điện số 1118 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm an ninh, trật tự, phòng chống cháy, nổ và xử lý vi phạm trong phòng, chống dịch COVID-19; điều tra xử lý theo thủ tục rút gọn đối với tội phạm chống người thi hành công vụ, nhất là lực lượng phòng, chống dịch COVID-19; bảo đảm thời hạn giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố và thời hạn điều tra các vụ án liên quan phòng, chống dịch COVID-19.

Đồng thời ban hành các Kế hoạch bảo đảm an ninh, trật tự; Phương án phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma túy; Phương án tăng cường phòng, chống tội phạm, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trong và sau dịch bệnh COVID-19.

Đặc biệt, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trên cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia và dữ liệu căn cước công dân phục vụ phòng, chống tội phạm và phòng, chống dịch COVID-19 góp phần phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội (gồm xây dựng, triển khai các phần mềm quản lý công dân vùng dịch, hỗ trợ tiêm chủng vaccine phòng COVID-19, xác thực thực hiện chính sách hỗ trợ người dân khó khăn do đại dịch; kết nối cơ sở dữ liệu dân cư với dữ liệu tiêm chủng, xét nghiệm, quản lý người nhiễm COVID-19 khỏi bệnh để triển khai thống nhất ứng dụng mã QR trên thẻ căn cước công dân phục vụ quản lý đi lại của người dân và công tác phòng, chống dịch COVID-19...).

“Hiện Bộ cũng đã chỉ đạo phân công, phân cấp, xây dựng các quy trình xử lý, hướng mạnh về cơ sở, củng cố mọi mặt Công an xã, phường, thị trấn, coi đây là các “pháo đài phòng, chống tội phạm và phòng, chống dịch COVID-19”, Thiếu tướng Hoàng Anh Tuyên cho biết thêm./.

Nguồn: Báo Chính phủ