Cuộc cách mạng thay đổi nước Nga

Ngày 7/11 là dịp kỷ niệm 104 năm Cách mạng tháng Mười Nga, đánh dấu sự ra đời của nhà nước Nga Xô viết. Sự kiện nổ ra ngày 24/10/1917 theo lịch Julius, do Vladimir Ilyich Lenin và đảng Bolshevik lãnh đạo. Cách mạng thành công ngày 25/10/1917 theo lịch Julius, tức ngày 7/11/1917 theo Công lịch được sử dụng ngày nay.

Vladimir Ilyich Lenin phát biểu trước người dân tại Petrograd năm 1917.

Nước Nga đầu thế kỷ 20 là nhà nước quân chủ chuyên chế dưới sự cai trị của Sa hoàng Nikolai II, người đã đẩy quốc gia vào Thế chiến I, gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng. Kinh tế đế quốc Nga kiệt quệ vì chiến tranh, nạn đói xảy ra ở nhiều nơi, công nghiệp, nông nghiệp đình đốn, đời sống người dân cực khổ.

Hoàng gia Nga còn bị giáo sĩ Grigory Rasputin đứng đằng sau thao túng. Phong trào phản đối chiến tranh, đòi lật đổ Sa hoàng diễn ra khắp nơi.

Tháng 2/1917, Cách mạng tháng Hai bùng nổ với các cuộc biểu tình lớn chống chiến tranh và bãi công tập thể. Phong trào nhanh chóng chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang, khiến chế độ quân chủ chuyên chế Sa hoàng bị lật đổ. Cách mạng tháng Hai được coi là cách mạng dân chủ tư sản.

Binh sĩ Bolshevik diễu hành ở Moskva tháng 10/1917.

Theo lời kêu gọi của đảng Bolshevik, công nhân và binh lính đã thành lập các Xô viết đại biểu, tức cơ quan đại biểu để lãnh đạo đất nước, trong khi giai cấp tư sản cũng thành lập chính phủ lâm thời. Sau Cách mạng tháng Hai, Nga tồn tại hai chính quyền song song do hai lực lượng trên lãnh đạo.

Chính phủ lâm thời không giải quyết những vấn đề đã hứa như cải cách ruộng đất cho nông dân và tạo việc làm cho công nhân. Tình trạng thiếu lương thực vẫn xảy ra và chính phủ lâm thời vẫn quyết theo đuổi chiến tranh.

Trước tình hình này, Lenin, lãnh đạo đảng Bolshevik, xác định cần lật đổ chính quyền tư sản lâm thời, chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa, với khẩu hiệu "Tất cả chính quyền về tay Xô viết" và "Hòa bình, ruộng đất, bánh mì".

Ngày 24/10/1917, khởi nghĩa bắt đầu với sự lãnh đạo trực tiếp của Lenin. Cận vệ Đỏ, lực lượng vũ trang tình nguyện của công nhân và nông dân, tập trung lực lượng đánh chiếm khu vực đầu mối, trụ sở các bộ, tổng đài điện thoại, nhà ga, cầu đường. Ngày 25/10/1917, họ tấn công Cung điện Mùa Đông, bắt các bộ trưởng của chính phủ lâm thời.

Ngay trong đêm 25/10/1917, chính quyền Xô viết do Lenin đứng đầu được thành lập. Các sắc lệnh đầu tiên được thông qua là "Sắc lệnh hòa bình" lên án chiến tranh và "Sắc lệnh ruộng đất" nhằm giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân.

Hội đồng kinh tế quốc dân tối cao được thành lập để xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa. Hội đồng có trách nhiệm cải cách ruộng đất, xóa bỏ chiếm hữu ruộng đất của giới địa chủ, trao lại ruộng đất cho nông dân. Đối với công nghiệp, họ quốc hữu hóa một số nhà máy lớn, đồng thời thực hiện chính sách lao động tiên tiến như ngày làm việc 8 giờ, cấm sa thải công nhân bừa bãi, quy định chế độ nghỉ phép đối với người làm công việc nặng nhọc.

Chính quyền Xô viết còn thực hiện các biện pháp thủ tiêu tàn tích của chế độ cũ như xóa bỏ sự phân biệt đẳng cấp, những đặc quyền của giáo hội, thực hiện chính sách nam nữ bình đẳng. Nước Nga Xô viết chính thức rút khỏi Thế chiến I ngày 3/3/1918 Công lịch.

 Nguồn: vnexpress.net